» THIỀN PHÁI TRÚC LÂM – MỘT NGUỒN LỰC CỦA DÂN TỘC

Danh sách
Thể loại

Trang chủ
Kinh sách ngắn
THIỀN PHÁI TRÚC LÂM - MỘT NGUỒN LỰC CỦA DÂN TỘC

THIỀN PHÁI TRÚC LÂM - MỘT NGUỒN LỰC CỦA DÂN TỘC

Đăng bởi: admin - lúc: 22:53:44 - 21/03/2021 - tại: Sử Phật Giáo, Truyện Phật giáo
Đọc: 155

Nhìn lại lịch sử phát triển Phật giáo Việt Nam, từ đầu thế kỷ thứ III đã xuất hiện một nhân vật có tầm vóc tiêu biểu, đó là Khang Tăng Hội. Sách Lương cao tăng truyện do Huệ Hạo soạn năm 519 có ghi việc Khang Tăng Hội người gốc Thiên Trúc nhưng sinh trưởng ở Giao Châu (Miền Bắc nước ta): “Ngài là một người trác tuyệt, có đặc tài, học thức và cởi mở, tính tình chân thực, thích nghiên cứu.

Đệ nhất tổ Trần Nhân Tông

Ngài giảng nghĩa Kinh Tam Tạng rõ ràng, đọc nhiều sách thiên văn… và là một thiên tài văn chương. Khang Tăng Hội đã dịch kinh điển từ Phạn văn ra Hán văn. Ông là người Việt Nam theo đạo Phật đầu tiên và cũng là người Việt đầu tiên hoá đạo. Ông thị tịch năm Thiên kỷ thứ 4 nhà Ngô (280). Vậy là khẳng định rõ, Phật giáo đã vào Việt Nam ta từ thế kỷ thứ III. Nhưng đó chỉ là thời kỳ giáo tông, chưa có sự truyền thừa, chưa có một thiền phái. Và rồi, từ thế kỷ thứ III đến thế kỷ XII khi nước ta có Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, ở nước ta từng có 3 dòng Thiền lớn: Dòng Tì Ni Đa Lưu Chi, dòng Vô Ngôn Thông và dòng Thảo Đường.

Dòng Tì Ni Đa Lưu Chi là do Tì Ni Đa Lưu Chi, người Nam Thiên Trúc qua Trung Hoa, rồi tháng 3 năm 580 sang Việt Nam, ở chùa Pháp Vân mở đầu một dòng Thiền và đã truyền pháp cho Thiền sư Pháp Hiền, người Việt. Dòng Thiền này truyền thừa qua 19 thế hệ với những đại sư nổi tiếng như Pháp Hiền ở thế hệ 2, Thông Biện ở thế hệ 9, Đạo Hạnh ở thế hệ 12, Minh Không ở thế hệ 13… Còn dòng Vô Ngôn Thông (Còn gọi là Thiền phái Quan Bích, là ngồi quay mặt vào bức tường) do Thiền sư Vô Ngôn Thông họ Trịnh, người Trung Hoa, sang Việt Nam vào 820, ở chùa Kiến Sơ, Phù Đổng, Bắc Ninh.

Do từ chùa Kiến Sơ mà truyền Pháp, nên còn gọi là dòng Thiền Kiến Sơ. Dòng này truyền thừa qua 17 thế hệ với những đại sư tiêu biểu như Ngô Chân Lưu ở thế hệ 5, Mãn Giác ở thế hệ 9, Thường Chiếu thế hệ 13, Hiện Quang thế hệ 15, Tiêu Diêu thế hệ 17… Trong đó, có những gương mặt văn hoá lớn của nước Việt ta thời Lý - Trần như Mãn Giác Thiền sư, Khuông Việt Đại sư Ngô Chân Lưu… Thảo Đường là dòng Thiền lớn bắt đầu truyền Pháp ở nước ta thế kỷ XI. Vào năm 1069, vua Lý Thánh Tông cất quân đi Bình Chiêm, đem về một số tù binh, trong đó có Thiền sư Thảo Đường. Thiền sư vốn người Trung Hoa, thuộc tông truyền thừa qua 6 thế hệ với những tên tuổi lớn trong lịch sử dân tộc, như Lý Thánh Tông ở thế hệ 2, Không Lộ ở thế hệ 3, Lý Anh Tông thế hệ 4, Lý Cao Tông thế hệ 6…

Thiền sư Hiện Quang chính là người khai sơn chùa Vân Yên, sau đổi là Hoa Yên, trên núi Yên Tử. Và Trần Thái Tông, ông vua đầu tiên của nhà Trần, một vị vua anh hùng, thi sĩ, có cuộc đời riêng đầy đau khổ, từng bỏ ngai vàng lên ở chùa này một thời gian. Sau, vì việc nước phải về triều “Tự thân làm tướng, đốc chiến đi trước xông pha giữa tên đạn” (Ngô Sĩ Liên), đánh tan quân xâm lược Nguyên Mông lần thứ nhất. Thắng giặc xong, ông nhường ngôi cho con, lui về chuyên chú việc nghiên cứu Phật học. Trong lịch sử Phật giáo Việt Nam, người đời coi Trần Thái Tông như một ngọn đuốc Thiền học, với tác phẩm “Khoá hư lục” ông đã viết khi lui về làm Thái thượng hoàng.

Kế tiếp Thiền sư Hiện Quang là Thiền sư Đạo Viên, người được vua Trần Thái Tông gọi là Quốc sư Trúc Lâm. Tiếp nữa là Thiền sư Tiêu Diêu, tức Quốc sư Đại Tăng. Quốc sư Đại Tăng có hai học trò xuất sắc, một là Thiền sư Huệ Tuệ, một là Thượng Sĩ Tuệ Trung. Vua Thánh Tông còn gửi Thái tử Tuệ Trung. Tuệ Trung là một nhà Thiền học, có phẩm chất Thiền học, có phẩm chất Thiền sư, nhưng cũng là một cư sĩ sống đời tại gia. Bởi thế mà Thiền sư Huệ Tuệ chính là người truyền pháp giới cho Trần Nhân Tông khi vua xuất gia, chứ không phải là Tuệ Trung.

Trần Nhân Tông là ông vua anh hùng, một triết gia lớn, một thi sĩ sâu sắc của nước Việt ta thế kỷ XIII. Thuở thiếu thời, khi theo học Thượng sĩ Tuệ Trung, đã hỏi Thượng sĩ về bổn phận tông chỉ Thiền, Thượng sĩ đáp rằng: “Gốc của bổn phận Thiền là soi sáng lại chính mình, không từ bên ngoài mà được…”. Nghe qua, Ngài đã thông suốt. Năm Ngài 21 tuổi thì lên ngôi Hoàng Đế, 1279 lấy hiệu là Nhân Tông. Ngài phải cầm quân đánh đuổi quân xâm lược Nguyên Mông hai lượt, 1285 và 1288. Năm 35 tuổi, Ngài nhường ngôi cho con là Trần Anh Tông, rồi năm 41 tuổi, Ngài vào núi Yên Tử xuất gia tu hành, lấy hiệu là Trúc Lâm Đại Đầu Đà, và trở thành Tổ đầu của Thiền phái Trúc Lâm - Yên Tử. Như vậy, xét theo dòng truyền Yên Tử thì Đại Đầu Đà thuộc thế hệ 6. Nhưng đến Ngài, bằng trí tuệ ôm trùm đất nước và tri thức Phật học sâu xa, Ngài đã thống nhất các Thiền phái đã có thành một Thiền phái Trúc Lâm. Từ đây, dân tộc Việt có một Thiền phái mang tên Việt với Tổ là người Việt Nam. Có thể nói, đây là một chấm son trên lịch sử dân tộc nói chung và lịch sử Phật giáo Việt Nam nói riêng.

Theo các thư tịch cổ, nước ta vào thời Trần nửa phần dân là tăng. Vậy mà tinh thần khoan dung bác ái của Đạo Phật trong dân ta đã không bị rơi vào bi quan, yếm thế, quên lãng bổn phận đối với Tổ quốc khi có giặc ngoại xâm như trường hợp người Ấn Độ và người Indonesia trước sự xâm lăng của các quốc gia Hồi giáo. Thực tế cho thấy, dân ta đã ba lần đánh thắng quân Nguyên Mông hùng mạnh bậc nhất thế giới khi đó. Một đặc điểm lớn nữa của Phật giáo thời Trần, dù là người xuất gia hay là cư sĩ khéo tu đều ngộ đạo. Bởi thế mà vua Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông, Thượng sĩ Tuệ Trung… là cư sĩ mà đều ngộ đạo. Thiền phái Trúc Lâm thực sự là tinh thần nhập thế của Thiền tông Việt Nam! Nó đã dung hợp được cả Nho giáo và Lão giáo mà tạo nên một Phật giáo độc đáo của Việt Nam ta, khiến đất nước kiện toàn cơ cấu tổ chức chính quyền, phát triển văn hoá, đào tạo nhân tài cho Tổ quốc.

Các nhà lãnh đạo Thiền phái Trúc Lâm không những là những nhà chính trị, những Thiền sư, mà còn là những nhà văn hoá, những thi nhân tài ba. Đại Đầu Đà Trúc Lâm là một mẫu mực. Ông là một triết gia lớn, đứng đầu triết phái Trúc Lâm - Yên Tử, đã suy nghĩ và kiến giải hầu hết những vấn đề triết học mà Phật giáo đặt ra, như vấn đề tâm, Phật; vấn đề có, không; vấn đề sống, chết… Ông cũng là con người của thực tế, nắm bắt chắc chắn quy luật sống tự nhiên, nên đã rất chủ động và tâm huyết đào tạo thế hệ tiếp nối. Một lần đến Nam Sách, Trần Nhân Tông đã thu nhận Đồng Kiên Cương (1284-1330) làm học trò, và đặt tên cho là Thiện Lai, năm sau lại ban cho pháp hiệu là Pháp Loa. Pháp Loa trở thành trí thức lớn của Thiền phái Trúc Lâm, biên soạn nên những sách về Phật học có giá trị lớn, như “Tham thiền chỉ yếu”, “Phát nguyện văn”, và viết nên tác phẩm “Đoạn sách lục nổi tiếng”… Đến năm 1308, Đại Đầu Đà Trúc Lâm đã truyền pháp giới cho Thiền sư Pháp Loa làm Tổ thứ hai của Thiền phái Trúc Lâm.

Một trường hợp tiêu biểu nữa là Thiền sư Huyền Quang (1254-1334), vị Tổ thứ ba của Thiền phái Trúc Lâm. Ông tên thật là Trần Đạo Tái, người vùng Gia Lương, Bắc Ninh ngày nay, năm 21 tuỏi đã thi đỗ Trạng Nguyên. Theo sách Tam tổ hành trạng, Trần Đạo Tái thi đỗ nhưng không chịu làm quan mà xin vua Trần cho vào núi tu hành, pháp hiệu là Huyền Quang. Huyền Quang được Tổ thứ nhất rất yêu mến, cho ở luôn bên mình để kèm cặp, và giao cho soạn một số sách về Phật học, như “Chư phẩm kinh”, “Công văn tập” và “Thích Khoa giáo”. Đại Đầu Đà Trúc Lâm từng thốt lên: “Phàm các sách đã qua tay Huyền Quang biên khảo thì không thể thêm hay bớt chữ nào”. Năm 1317, bị ốm nặng, Thiền sư Pháp Loa đã truyền pháp giới cho Huyền Trang làm Tổ thứ 3 của Thiền phái Trúc Lâm. Thiền sư Huyền Quang được ghi nhận là một trí tuệ uyên bác, chứng nhập sâu xa đạo pháp, và là một bậc thầy giảng dạy Phật học tâm huyết có hàng ngàn người theo học. Và lịch sử văn học Việt Nam ghi nhận Huyền Quang là một nhà thơ có tầm cỡ lớn thời Trần, để lại cho đời những bài thơ, những câu thơ đẹp vào bậc nhất thơ ca Việt Nam xưa, trong đó có bài phú “Vịnh chùa Hoa Yên” bất hủ viết về vùng phúc địa Yên Tử.

Sau Tam Tổ, Thiền phái Trúc Lâm truyền thừa qua nhiều Quốc sư, Đại sư nhiều thế hệ. Khi nhà Trần suy vi, giới trí thức trong nước hướng về Nho học những mong tìm được phương thức dựng nước và giữ nước mà đã không thấy được văn hoá dân tộc. Suốt hai trăm năm không thấy xuất hiện những bậc đại sư, có lẽ do thái độ bài Phật giáo của các nhà Nho nên các Thiền sư lui về ẩn dật và trong Phật giáo thời kỳ này, thầy cúng nhiều hơn thầy tu.

Đến đầu thế kỷ XVII, Thiền sư Chân Nguyên được truyền y bát Trúc Lâm, trụ trì chùa Long Động và chùa Quỳnh Lâm là hai chùa lớn của phái Trúc Lâm, lại khởi lên sự phục hưng văn hoá Phật giáo nước nhà. Thiền sư Chân Nguyên lại có nhiều học trò xuất sắc là Như Hiện, Như Trần, Như Sơn… Họ đã viết nên 11 tác phẩm Phật học, tiêu biểu là Thiền uyển tập anh (1715), Kế đăng lục (1734), Thánh đăng lục (1750). Đến thời kỳ các chúa Nguyễn di dân về phương Nam, các Thiền sư với bản nguyện độ sinh, cũng theo dân vào các vùng đất mới để truyền bá Phật pháp, xây chùa chiền mới. Thiền phái Trúc Lâm tiếp tục truyền thừa trong các chùa từ Bắc chí Nam.

Trong thời kỳ chiến tranh chống đế quốc, Phật giáo Việt Nam là một nguồn lực che chở âm thầm cho người dân Việt sống vượt lên gian khổ hy sinh. Như một lẽ tự nhiên, một nén hương dâng lên, một câu niệm, lời tụng kinh, khiến tâm không sợ hãi, trí tin vào dân tộc và Tổ quốc. Cho đến những năm cuối thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI, Thiền viện Trúc Lâm - Yên Tử là chùa Long Động, nơi Thiền sư Chân Nguyên ngót ba thế kỷ trước đã một lần phục hưng Thiền Trúc Lâm một lần nữa. Đó là Thiền sư Thích Thanh Từ cùng các đệ tử của ông. Họ đang khơi thêm dòng chảy cho mạch nguồn Thiền phái Trúc Lâm lan tràn khắp chốn, khiến ánh sáng đạo Tổ soi đến mọi người, làm bừng dậy một sức sống chân thật từ thời xa xưa - sức sống của dân tộc Việt.

Anh Chi

Kinh Sách dài tập

Kinh Ðịa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện Thiển Thích 24th September 2021
Con Gái Đức Phật 28th March 2021
Truyện Tiền Thân Đức Phật Thích Ca (song ngữ) 24th March 2021
SỰ TÍCH ĐỨC PHẬT THÍCH CA MÂU NI 21st March 2021
TRẦN NHÂN TÔNG VỚI THIỀN PHÁI TRÚC LÂM 21st March 2021
Liên Hoa Hóa Sanh - Pháp Sư Đạo Chứng 5th March 2021
Luân Lý Giáo Khoa Thư 30th October 2020
Quốc Văn Giáo Khoa Thư 30th October 2020
Kinh Bảo Khiếp Ấn Thần Chú về Bí Mật Toàn Thân Xá-lợi ở Trong Tâm của Tất Cả Như Lai 25th October 2020
Đại Cương Kinh Thủ Lăng Nghiêm 24th October 2020
Tịnh Độ Đại Kinh Khoa Chú Giảng Lần Thứ 4 2014 MP3 (508 tập) – HT Tịnh Không 12th October 2020
Sách Giáo Dục Gia Đình Sách Bảo Thân Tiết Dục 9th October 2020
Sách Bảo Thân Tiết Dục Pháp Ngữ 9th October 2020
Nữ Đức Vi Yếu 7th October 2020
Lão Hòa Thượng Hải Hiền 112 tuổi tự tại Vãng Sinh 21st September 2020
Kinh Pháp Cú 1st September 2020
Chú Đại Bi 1st September 2020
Phật Thuyết Đại Thừa Vô Lượng Thọ Trang Nghiêm Thanh Tịnh Bình Đẳng Giác Kinh 3rd August 2020
Kinh Bản Nguyện của Bồ Tát Địa Tạng 2nd August 2020
24 Tấm Gương Hiếu Thảo -二Nhị 十Thập 四Tứ 孝Hiếu 7th July 2020
Học Đạo Đức 5th July 2020
Sa Di Luật Nghi Yếu Lược giảng giải 28th June 2020
Sự Tích Đức Phật Thích Ca 13th February 2020
Truyện cổ Phật giáo 9th February 2020
Truyện thiếu nhi song ngữ 20th January 2020
Lòng thương yêu sự sống 12th January 2020
Tuyển tập các bài kinh sám 9th January 2020
Phát Khởi Bồ Tát Thù Thắng Chí Nhạo Kinh Giảng Ký 9th January 2020
Buddhist Stories Collection 13th August 2019
Amitabha-Recitation Leads to Rebirth in the Pure Land 7th April 2019
Chư Tổ Tịnh Độ Tông 1st April 2019
Vũ Trụ Và Sinh Mệnh Là Từ Đâu Đến - Hòa Thượng Thích Thánh Nghiêm 31st March 2019

Hồi hướng

Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.
May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,

Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,

may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,

the Land of Ultimate Bliss.

Ủng hộ/support us – bằng Paypal

Hoà Thượng Tịnh Không Ân Sư

Hoà Thượng Tịnh Không Ân Sư

Tất cả Danh mục

Thư Viện Download

Thư Viện Đại Tạng Kinh

Nghe Pháp Âm Mp3

Nghe Hoà Thượng Tịnh Không

Nghe Hoà Thượng Tuyên Hóa

Nghe Ấn Quang Đại Sư

Nghe Pháp Sư Ngộ Thông

Nghe Kinh-Nikaya 1

Nghe Kinh-Nikaya 2

Xem Video Pháp Âm HD

Hòa Thượng Tịnh Không
Đại Tạng Kinh
Pháp Âm - Kinh Sách - Tôn Giáo - Đạo Đức
Dharma
Kinh Sách ngắn
Danh Sách Pháp Âm trên NCT
Nhạc Niệm Phật
Kinh Tạng
Luận Tạng
Luật Tạng
Sách
Truyện Phật giáo
HT Thích Minh Châu
Video Pháp Âm HD
Giới thiệu về chư tổ Tịnh Độ Tông và các Cao Tăng Tịnh Độ
Thư viện Phật Pháp Hay
Chú Giải Kinh Vô Lượng Thọ
AMTB Singgapore
AMTB Đài Loan
Amitabha Buddha
AMTB HongKong
Lingyen Mountain Temple
Buddhist music
Dharma China
Kênh Chùa Khai Nguyên
Pháp Sư Tịnh Tông - 淨宗法師 - Dharma Master Jingzong
Bảo Vệ Động Vật - Dominionmovement
The Love of Life - Read by Venerable Wuling, mp3 audio
Home
Truyện Phật Giáo.com
Sutra
Sutra Longzang
Dharma Talk
Buddhist Stories Collection
Bộ Phật Quang Đại Từ điển
BẢN KINH CHỮ Tập T1 - Tập 9 A HÀM I-IX (pdf) mp3
BỘ BẢN DUYÊN 8 tập 10-17
BỘ BÁT NHÃ 16 tập 18-33
BỘ BẢO TÍCH 5 tập 42-46
BỘ ĐẠI TẬP 4 tập 50-53
BỘ HOA NGHIÊM 6 tập 36-41
BỘ PHÁP HOA 2 tập 34-35
Bộ NIẾT BÀN 3 tập 47-49
BỘ KINH TẬP 14 tập 54-69
MẬT TÔNG - KINH THỦ LĂNG NGHIÊM tập 70
Toàn bộ Tạng Luật hiển thị từ tập 71 đến tập 82
Toàn bộ Tạng Luận từ tập 83 Thích Kinh Luận đến tập 160 Luận Sớ
Sutra Collection
BẢN KINH CHỮ Tập T125 KINH SỚ 11(pdf) (Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ)
Toàn bộ Tạng Tạp từ tập 161 Bộ Chư Tông 1 đến tập 202 Sự Vựng 8 Bên trái pdf (chữ) được chiết nhỏ tương ưng mp3
Thư Viện Download
MỤC LỤC TỤC TẠNG
Phiên Âm Đại Tạng Kinh
Phiên Âm Đại Tạng Kinh Chữ Vạn
Hiện Trạng Đại Tạng Kinh
Bộ Luận Tạng Tập 25 - Tập 32
Đại Tạng Kinh Linh Sơn Pháp Bảo
Sách Phật Học PDF
THƯ VIỆN THERAVĀDA
英文典集列表

Kinh Ðịa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện Thiển Thích, Con Gái Đức Phật, Truyện Tiền Thân Đức Phật Thích Ca (song ngữ), SỰ TÍCH ĐỨC PHẬT THÍCH CA MÂU NI, TRẦN NHÂN TÔNG VỚI THIỀN PHÁI TRÚC LÂM, Liên Hoa Hóa Sanh - Pháp Sư Đạo Chứng, Luân Lý Giáo Khoa Thư, Quốc Văn Giáo Khoa Thư, Kinh Bảo Khiếp Ấn Thần Chú về Bí Mật Toàn Thân Xá-lợi ở Trong Tâm của Tất Cả Như Lai, Đại Cương Kinh Thủ Lăng Nghiêm,