Pháp Tướng Đông Lâm Lô Sơn – Huệ Viễn Đại Sư

 Tịnh Độ Sơ Tổ – Lô Sơn Đông Lâm – Huệ Viễn Đại Sư

1. Đại Sư Huệ Viễn (334-416): người Nhạn Môn, Sơn Tây. Thuở nhỏ đi theo cậu là Lịnh Cô Thị du học ở Hứa Xương, từ thuở thiếu thời Ngài đã tinh thông Nho học, Lão Trang cùng Bách Gia Chư Tử, khi xuống miền nam tham vấn nhà nho Phạm Tuyên, nghe ngài Pháp sư Đạo An, chùa Nghiệp Trung, ở Thái Hằng Sơn hoằng dương Phật học, Ngài liền tìm đến yết kiến vấn đạo, nghe Ngài Đạo An nói Kinh Bát Nhã. Đạo học cũng như tư cách thiền phong của Đạo An Đại Sư khiến Ngài khâm phục, nên Ngài phát tâm xuất gia học đạo, lễ ngài Đạo An làm thầy.

Năm 358 theo lời dạy của ngài Đạo An đến Kinh Châu tham vấn ngài Trúc Đạo Thái, giải phá luận kiến Tâm Vô Nghĩa của ngài Đạo Hằng, Ngài đăng tòa thuyết pháp khi vừa mới 24 tuổi, Ngài còn dùng cả luận lý của Trang Tử để giải nghĩa thật tướng của Phật Pháp. Năm 361 Ngài theo ngài Đạo An vào Vương Thất Sơn, năm 366 đến Nhượng Dương Hồ Bắc và ở đây 12 năm.

Năm 378 Ngài phụng mệnh ngài Đạo An xuống miền nam hoằng Pháp, Ngài đến ở chùa Thượng Minh ở Kinh Châu, năm đó Ngài 45 tuổi. Ngài muốn xuống miền nam tham vấn bạn đồng học là ngài Huệ Vĩnh ở chùa Tây Lâm núi Lô Sơn, sau đó Ngài ở lại tu hành tại núi Lô Sơn, ban đầu Ngài lập Tịnh xá Long Tuyền làm nơi cư trú, sau đó Pháp sư Huệ Vĩnh trụ trì chùa Tây Lâm ở phía tây núi Lô Sơn muốn mời Ngài cùng ở hoằng truyền Phật Pháp.

Đạo hạnh cũng như trí huệ ngài Huệ Viễn Đại Sư nổi tiếng khắp thiên hạ, nên hành giả Tăng chúng về nương Ngài tu học ngày càng đông, chùa Tây Lâm đất hẹp không thể lập đạo tràng để tiếp Tăng độ chúng. Bấy giờ có Quan Thái Sử Hoàn Y thấy thế, phát tâm cất chùa cho Ngài bên phía đông Lô Sơn. Gọi là Đông Lâm Thần Vận Tự cho Ngài trụ trì hoằng dương Tịnh Độ.

Đại sư còn sai đệ tử là Pháp Tịnh, Pháp Lĩnh đi Tây Thiên thỉnh Kinh, sau đó còn cho người đến Trường An thỉnh Tôn Giả Phật Đà Bạt Đà La, họp cùng những vị khác đến Lô Sơn phiên dịch các kinh điển ấy. Đại sư lại viết thư thỉnh cầu tôn giả Đàm Ma Lưu Chi, người Tây Trúc dịch bộ Thập Tụng Luật. Đại sư thành lập Bạch Liên Xã làm nơi tu hành Tịnh Độ, quy tụ hơn ba ngàn người, trong đây có 123 vị được tôn là Hiền. Trong 123 vị Hiền này, lại có 18 bậc thượng thủ gọi là Đông Lâm Thập Bát Đại Hiền.. Lập luận Sa môn bất bái vương giả có sự ảnh hưởng rất lớn trong Phật Giáo Bắc Truyền.

Huệ Viễn Đại sư và giai thoại Hổ Khê Tam Tiếu nổi tiếng thiên hạ. Chuyện kể rằng Ngài ở Lô Sơn hơn ba mươi năm, chân không bước ra khỏi núi. Ngài khước từ mọi sự liên lạc không cần thiết với đời, nguyện giải quyết vấn đề sanh tử ngay trong kiếp hiện tại. Khi có khách đến viếng, lúc ra về Đại sư nguyện chỉ tiễn chân tới cầu suối Hổ Khê trước chùa.

Có một lần, hai danh nhân là nho sĩ Đào Uyên Minh và đạo gia Lục Tu Tĩnh tìm đến yết kiến. Vì cơ luận khế hợp, khi dưa khách ra về, bất giác Đại sư bước ra khỏi cầu suối hồi này không hay biết. Vừa lúc ấy, ánh tịch dương chợt rọi đến, in bóng người bên vách núi. Cả ba như bừng tỉnh, đứng lại nhìn nhau cả cười, rồi chia tay tạm biệt. Người sau dựng Tam Tiếu Đình tại nơi đây để lưu niệm giai thoại đầy thiền ý này.

Ngày mùng 6 tháng 8 năm Bính Thìn, niên hiệu Nghĩa Hy thứ 12. Đại Sư sau hơn 83 năm trụ thế, hơn 30 năm trụ tích ở Lô sơn Hoằng dương Tịnh Độ, Ngài xã báo an tường vãng sanh Tịnh Độ. Quan Thái Thú Tầm Dương là Nguyễn Bảo cùng đại chúng làm lễ an táng và xây tháp Ngài tại phía tây Lô Sơn. Vua An Đế nhà Tấn hay tin rất thương tiếc, sắc phong cho Đại sư thụy hiệu “Lô Sơn Tôn Giả, Hồng Lô Đại Khanh, Bạch Liên Xã Chủ”. Các Vua đời sau đều có phong tặng để cảm niệm công đức hộ pháp an dân của Ngài.